ANTİK MISIR’DA KEDİ OLMAK
İlk kedilerin Oligacene Döneminde Afrika’da ortaya çıktığı sanılıyor. Keskin dişli kaplan Halaphoneus ve günümüzün modern kedisi Dimictisti olmak üzere iki tür… Evcil kedilerin nasıl ve ne zaman ortaya çıktığı tam olarak bilinmiyor ancak en eski kayıtlar, evcil kedilerin 5 bin yıldır var olduklarını ve Mısır’dan geldiğini gösteriyor. M.Ö 5.yy da ticaretin başlamasıyla kedi, Dünya ile tanıştı. Deniz yoluyla Akdeniz üzerinden Avrupa‘ ya ve oradan kuzeye daha sonra Amerika‘ ya kara yoluyla İran ve Çin’ e ulaştı. Böylece kedi türleri çoğaldı.
PEKİ KEDİLER NASIL KUTSANDI?
Nil vadisinde tarım yaparak yaşayan insanlar, ürünlerini depoladıkları ambarları haşere ve fare basınca kedilerin fareleri yakaladığını fark ettiler. Ambarlar doldukça fare nüfusu da arttı. Bunun üzerine firavun devreye girdi ve kedileri korunması için üstün yaratıklar ilan etti. Aynı zamanda avcılara olan yardımları ve yayılan vebayı kontrol altına almaları kedileri, krallığın en sevilen hayvanı yapmış. İşte, kedilerin Mısır’da kutsallaşmaya başlaması böyle oldu.
Antik Mısır’daki kediler, Mısır kültürünün din ve mitoloji gibi farklı dallarında önemli bir rol oynamıştır. Örneğin, Tanrıça Bast, Bastet veya Ubastet, bir kedi ile yavrusunun yanı sıra insanın korunmasını da temsil ediyordu.
En iyi bilinen tasviri, bir insan kadın vücuduna sahip, ancak bir kedinin başına sahip bir tasvirdir. Tanrıça Bast, Nefer-Tmu’nun annesiydi. Anne, güneşin yumuşak ve rahatlatıcı sıcaklığını temsil ederken, kızı güneşin kendisini ve sıcaklığını kişileştirir.
Kediler kutsal yaratıklardı ve Mısırlılar onları Tanrıça Bastet’le ilişkilendirdi. Bu tanrıçanın tapınaklarında, kedileri yetiştirdiler ve korudular. Ancak, genellikle hacılar veya diğer bireylere adak olarak 10 aylıkken onları kurban etmiş ve mumyalamışlardır.
Araştırma yaparken bir yazıda okuduğum kadarıyla 2019 yılında Mısır’da yapılan arkeolojik kazı esnasında 25 sandık dolusu kedi mumyası bulunmuş.
“Firavunlar dönemi müzesi oluşturacak büyüklükte bir keşif gerçekleştirdiklerini söyleyen Anani, kazılarda çeşitli boyutlarda ahşap ve bronzdan yapılmış 75 kedi heykeli ve içinde mumyalanmış kedilerin bulunduğu hiyeroglif yazılarıyla süslü 25 sandığın çıkarıldığını belirtti.”
Bu satırların ardından İngiliz Tarih Müzesi’nde ise M.Ö. 600 – 200 yılları arasında yapıldığı keşfedilen 192 adet mumyalanmış kedi olduğu bilgisine ulaştım.
KİM BU BASTET?
Genellikle bir kedi ya da bir kedinin başı olarak tasvir edilen tanrıça Bastet, Mısır panteonunun en popüler Tanrıçaları arasındaydı. Evin koruyucusu, kadın sırlarının koruyucusu, kötü ruhlara ve hastalığa karşı koruyucu ve kedilerin Tanrıçasıydı.
Bir efsaneye göreyse Bastet’in hikayesi ;
“Mısır mitolojisine göre Bastet, Tanrılar Tanrısı Ra’nın kızıdır.. Ne olmuş, nasıl olmuş bilinmez; bu güzel kız bir gün babasına kızarak, Mısır’ın güneyindeki Nubia çölünde inzivaya çekilerek korkunç bir aslana dönüşmüş. Gel zaman, git zaman Ra kızını affedip, Mısır’a geri çağırmış. Bunun üzerine aslan görüntülü Bastet, Assuan yakınlarındaki Philae adasının kıyılarında Nil sularına giderek yıkanmış ve hemen orada sevimli bir kediye dönüşerek, üzerine bindiği bir kayıkla Mısır’ın kuzeyindeki Bubastis’e kadar gelip, bu bölgede Tanrısal yaşamını devam ettirmeye başlamış. Gözleri yaşlı, kırgın ve kızgın kız; neşe dağıtan, uysal, sevimli yaratığın simgelendiği güzel bir Tanrıça olup çıkıvermiş..”
10 MADDEDE ANTİK MISIR’DA KEDİ OLMAK
- Bütün kediler firavunun olduğu için kediyi incitmek ya da öldürmek çok büyük suç sayılırdı.
- Kedi öldürenler idam edilirdi.
- Kedi eceliyle öldüğünde öteki dünyada birlikte olabilmek için hemen mumyalanırdı.
- Ev yansa önce kedi kurtarılırdı; çünkü insanlar sadece insandı, ama kediler firavunlar gibi yarı-Tanrıydılar.
- Kazalardan sonra da hayatta kalabilme yeteneği nedeniyle kedinin 9 canlı olduğuna inanılırdı.
- Kedi miyavladıkça evin içi Tanrıçanın insanlara hediyesi sayılan neşeyle dolduğuna inanılırdı.
- Bir kedi öldüğünde sahipleri yas işareti olarak kaşlarını tıraş ediyorlardı.
- Rüyada büyük bir kedi görmenin şans getireceğine ve iyi hasat alınacağı manasına geldiğine inanılıyordu.
- Kuşları korkutup uçurarak avcılık işlerini kolaylaştırırlardı.
- Mısırlıların evlerinin yakınında yayılan vebaları kontrol altına almak gibi farklı görevleri yerine getirirdiler.
KAYNAKÇA:
https://ekstrembilgi.com/din/misirda-kediler-neden-kutsaldir/
https://benimhayvanlarim.com/irklar/kediler-irklar/antik-misir-doneminde-kedilerin/
http://www.angelfire.com/pq/bulent/kedi.html
Selaam:) Ben Zeliha Nurselin PEKER , neden bu kadar uzun bir adım var bilmiyorum:)) Tam bir Trabzonlu’yum ama mükemmel horonun adresi değilim. Gazi Anadolu Lisesi’nden mezun olup KTÜ isbb ye adım attım. Kendi çapımda bir şeyler çiziyorum ayrıca renkli çorapların hastasıyım. Büyüyünce de heçkır olacağım:)
Sen Hiç “Hiç” Oldun Mu? 
Mucizem 
Geleceğin İş Dünyası 
Belki de Arayışımın Bitimi Kendimdim
Kedilerin uzaylı olduğunu duymuştum ama yarı tanrı olmaları daha ilgi çekiciymiş.
Güzel bir yazı eline sağlık.